Αλαλκομεναί

Ονομασία τριών αρχαίων πόλεων. 1. Μικρή πόλη της Βοιωτίας. Την έχτισε, σύμφωνα με την παράδοση, ο ήρωας Αλαλκομενεύς. Βρισκόταν ανάμεσα από στις πόλεις Αλίαρτο και Κορώνεια, νοτιοδυτικά της λίμνης Κωπαΐδας. Ήταν γνωστή από το ιερό Αλαλκομένειο, που ήταν αφιερωμένο στην Αθηνά, στην οποία είχαν δώσει το προσωνύμιο Αλαλκομενία ή Αλαλκομένη ή Αλαλκομενηίδα. Εκεί, όπως αναφέρεται, είχε γεννηθεί η θεά και για τον λόγο αυτό οι Α. θεωρούνταν πόλη ιερή. Στις Α. είχαν καταφύγει για προστασία οι Θηβαίοι, κατά τη διάρκεια της εκστρατείας των Επιγόνων. Ανάμεσά τους ήταν και ο μάντης Τειρεσίας που πέθανε στη διάρκεια της φυγής αυτής. Ο τάφος του βρισκόταν στο παραπλήσιο όρος Τιλφώσσιο, κοντά στην πηγή Τιλφώσσα. 2. Πόλη της Ιθάκης. Εκεί γεννήθηκε, σύμφωνα με παραδόσεις, ο Οδυσσέας και γι’ αυτό ονομαζόταν και Αλαλκομένιος. Πάντως, οι διάφορες μαρτυρίες σχετικά με τον ακριβή τόπο και χρόνο ύπαρξης της πόλης, δεν συμφωνούν. Ο Πλούταρχος και αργότερα ο Στέφανος ο Βυζάντιος, αναφέρουν ότι βρισκόταν στην Ιθάκη (πιθανώς στο όρος Αετός όπου υπάρχουν σήμερα ερείπια), ο Στράβων όμως αναφέρει ότι βρισκόταν στο μικρό νησί Αστερίδα (σήμερα Δασκαλειό) ανάμεσα στην Ιθάκη και την Κεφαλονιά. 3. Πόλη στα σύνορα μεταξύ Θεσσαλίας και Ηπείρου, κοντά στις πηγές του Πηνειού, πιθανώς στη θέση του σημερινού χωριού Μαλακάσι όπου σώζονται ερείπια. Εκεί κοντά βρίσκονταν και οι πόλεις Αιγίνιο και Εύρωπος. Α. ονομαζόταν επίσης ένα μεγάλο δάσος κοντά στις Πλαταιές, όπου οι Πλαταιείς γιόρταζαν τα Δαίδαλα, γιορτή αφιερωμένη στην Ήρα, προστάτιδα του γάμου.